Gastblog Hans Krudde: Wat is een kip?
Ik ben Hans Krudde en al van kinds af aan gek op kippen! Opgegroeid op het Achterhoekse platteland met altijd kippen om me heen. Na de hogere landbouwschool ging ik werken als docent dierverzorging op de Praktijkschool in Barneveld (voorheen de Pluimveevakschool) met als hoofdvakken kippen, schapen en paarden. Na 25 jaar in Barneveld geef ik als zzp-er nog steeds trainingen over het houden van (hobby-)kippen en paarden, naast mijn werk als vakfotograaf. Woonachtig op het Veluwse platteland houd ik paarden, schapen, varkens en uiteraard kippen (o.a. Australorps en Bresse hoenders). Het plezier dat ik aan mijn kippen beleef probeer ik over te dragen in mijn blogs en workshops want ik maak iedereen graag een beetje kippig!
Iedereen kent kippen, maar wat weten we nu echt van de meest gehouden vogelsoort in de wereld?
Een kip is dus een vogel, en meer specifiek een grondvogel. Dat wil zeggen dat kippen zich overdag vooral op de grond bezig houden met scharrelen, fourageren, het nemen van zandbaden en ook de eieren worden op de grond, op een beschut plekje, gelegd. Tegen de avond zoeken zij echter een hoger plekje op om veilig de nacht door te brengen, want kippen zijn prooidieren. Om in de bomen te komen moeten kippen kunnen vliegen. Net als alle andere vogels hebben kippen daarvoor vleugels, holle botten en luchtzakken, echter in vergelijking met andere vogels zijn kippen geen hoogvliegers.
Honkvast
Het beperkte vliegvermogen geldt voor alle fazantachtigen waartoe de kippen behoren. Kippen stammen af van de wilde kamhoenders uit Azië en waren de eerste fazantachtigen die werden gedomesticeerd, dus als huisdier gemaakt, dat vond plaats zo’n 3000 jaar voor Christus.
De wilde kamhoenders, de meest bekende is het Bankivahoen, die nog altijd in het wild in Azië leven, lieten zich vrij makkelijk tam maken onder meer omdat kippen nogal honkvast zijn. Eenmaal gewend aan hun nieuwe, beperkte, leefomstandigheden blijven zij graag ‘in de buurt’. Overigens werden de eerste tamme kippen niet gehouden voor hun eieren maar om hun vlees en….men genoot van de hanengevechten!
De wijde wereld in
Vanuit Azië verspreiden de tamme kippen zich over de hele wereld waarbij ze zich aanpasten aan de lokale omstandigheden zoals het klimaat en het voedselaanbod. Hierdoor ontstond een enorme variatie in verschijningsvormen en lijken sommige rassen nu slechts nog in de verte op de oerkip. Rond het begin van de jaartelling werden er zelfs broedmachines, verwarmd door composterende paardenmest, ingezet om meer kuikens te krijgen. De mens ging een steeds grotere rol spelen in het houden en ontwikkelen van kippen wat mede heeft geleid tot de enorme verscheidenheid aan rassen die wij nu kennen.
Adellijke kippen
In West Europa kwamen de kippen, meegebracht door handelsreizen en kruistochten, met name bij de adel terecht en golden als een luxe product. Pas in de negentiende eeuw kwamen er steeds meer kippen op boerderijen terecht en werden eieren en vlees bereikbaar voor de ‘gewone’ bevolking.
Voor elk wat wils
Door te selecteren op specifieke eigenschappen, gedreven door zowel esthetische als commerciële motieven, ontstonden kippen met verschillende kamvormen, veertypes, kleuren, formaten, uitstekende leggers of juist vleesleveranciers. Hoe verschillend de ruim 250 kippenrassen ook zijn, ze vertonen stuk voor stuk nog altijd veel gedragingen van de oorspronkelijke oerkippen uit Azië.
Natuurlijk gedrag
Voor iedereen die kippen houdt of overweegt kippen te gaan houden is het van groot belang deze natuurlijke gedragingen van kippen serieus te nemen. Als je begrijpt hoe belangrijk het kunnen uitvoeren van het natuurlijk gedrag voor het welzijn van een kip is, dan snap je ook snel hoe de huisvesting of de voeding van onze huiskippen eruit moet zien.
In de komende blogs zullen wij daarom veel aandacht besteden aan het natuurlijke gedrag van kippen en de voorzieningen die we treffen om ook ‘in gevangenschap gehouden’ hoenders een kipwaardig leven te geven.
Aangezien ik jullie graag een beetje kippig wil maken, volgen er nog veel leuke en interessante blogs! Onderwerpen zoals de evolutie van een kip, de huisvesting van een kip, de natuurlijke habitat en nog veel meer.
Tekst & foto: Hans Krudde
