KAKELPRAAT | ELK JAAR EEN BAKSTEEN!
Wij mensen zijn absoluut niet blij met ‘een steen op onze maag’ maar bij kippen ligt dat heel anders; zij moeten stenen in de maag hebben om hun voer goed te kunnen verteren.
Een kip heeft geen tanden of kiezen om het opgenomen voer te kunnen verkleinen. Het voer wordt met de snavel opgepikt en meteen in z’n geheel doorgeslikt, via de slokdarm komt het in de krop, eigenlijk een verwijding van de slokdarm, waar het enige tijd voorgeweekt wordt, daarna glijdt het door naar de kliermaag. In de kliermaag gaan spijsverteringssappen inwerken op het voer dat dus nog steeds dezelfde grootte en structuur heeft als bij de opname.
Pas in de spiermaag, de volgende fase in het spijsverteringsproces, wordt het voer verkleind waardoor de sappen beter kunnen inwerken en het voer kan worden verdeeld in het verteerbare deel en de onverteerbare resten.
Deze spiermaag is een bolletje met een dikke spierwand en van binnen bekleed met een hoornige slijtvaste wand. In deze spiermaag zitten kiezelsteentjes die de kip regelmatig opneemt. Het steeds aanspannen van de spieren rond deze maag brengt de inhoud (voer en steentjes) in beweging en de steentjes zorgen er voor dat het voer gebroken en dus verkleind wordt. De steentjes zijn dus eigenlijk de tanden en kiezen van de kip.
Maar….die kiezelsteentjes slijten. Door al het geweld in de spiermaag worden de steentjes steeds kleiner tot dat ze uiteindelijk met het onverteerbare deel van het voer de kip verlaten. Instinctmatig weet een kip wanneer er weer verse kiezels opgenomen moeten worden. Gemiddeld is de opname aan kiezelsteentjes door de kip zo’n 5 gram per dag, dat is een baksteen op jaarbasis!
Zorg er dus voor dat jouw kippen altijd de beschikking hebben over kiezelsteentjes, bijvoorbeeld door altijd maagkiezel in een apart bakje aan te bieden. Kippen die voldoende mogelijkheden hebben om te scharrelen, bijvoorbeeld in de tuin, zullen daarbij ook steentjes opnemen, toch zou ik ook deze kippen voor de zekerheid via een bakje kiezels aanbieden. Voor kippen met weinig scharrelmogelijkheden is het een must.
Voor alle duidelijkheid; kiezel is geen grit. Grit zijn gemalen schelpen die in de spiermaag binnen de kortste keren vergruisd worden. Zij spelen dus geen rol bij de voedselverkleining maar bewijzen hun dienst als extra kalkvoorziening. Grit verstrek je aan jouw kippen als je vermoedt, bijvoorbeeld omdat er regelmatig windeieren (zonder kalkschaal) gelegd worden, dat jouw kippen te weinig kalk opnemen. Je strooit het over het voer om zo de opname te forceren.
Hans Krudde