Gastblog Hans Krudde: Evolutie van de kip; de kip of het ei?
Hoewel het wellicht interessanter is om het over de ovulatie van de kip te hebben, wil ik eerst wat kwijt over de evolutie.
De ins en outs van het leggen van eieren komen in een later blog zeker aan de orde. De vorige keer hebben we het gehad over het ontstaan van de gedomesticeerde kippen uit de wilde kamhoenders maar daar ging nog wel wat aan vooraf.
Wie was eerst; de kip of het ei?
Al honderden miljoenen jaren voordat er kippen waren bestonden er al dieren die eieren legden als manier om zich voort te planten; vissen, reptielen en amfibieën.
Dus eieren waren er al. Het vermoeden bestaat dat in die prehistorie op een gegeven moment twee vogelachtige wezens paarden en dat de combinatie van hun genen, al dan niet gepaard met een genetische mutatie die plaats vond in het ei, het eerste kipkuiken voortbracht. Het genenpakket van dit kuiken was zo afwijkend van de beide ouderdieren dat er sprake was van een nieuwe soort; de gallus gallus oftewel …de kip!
Vogelachtige dino
Maar nu missen we toch een stap in het ontstaan van kippen, want hoe kwamen er ‘vogelachtige wezens’ die, in tegenstelling tot de andere eileggers, eieren met een harde schaal legden?
Uit de evolutietheorie van Charles Darwin leren we dat deze vogelachtige wezens voortkwamen uit reptielen. Dit waren kleine vleesetende dinosaurussen die al op twee poten liepen en die geleidelijk aan veren en weer later vleugels ontwikkelden.
Deze theorie wordt bevestigd door vondsten van fossielen van wezens die zowel kenmerken van reptielen als vogels bezaten. De archaeopteryx moet zo’n 150 miljoen jaren geleden rondgefladderd hebben met bevederde vleugels, een lange staart, een snavel met tanden en poten die verdacht veel op kippenpoten lijken.
Wetenschappers gaan er van uit dat de archaeopteryx evolueerde in diverse vogelsoorten. Echter een enorme meteoriet inslag op de aarde betekende niet alleen het einde van alle dinosaurussen maar ook van alle vliegende vogels. Na de inslag was de aarde grotendeels verwoest, de dikke aswolken in de atmosfeer lieten eeuwenlang geen zonlicht door waardoor bomen en andere vegetaties verdwenen. Diersoorten die destijds al op de bodem leefden konden zich aan deze situatie aanpassen, waaronder ook de voorouders van de kip.
Rode kamhoenders
En daarmee zijn weer aanbeland bij de rode kamhoenders in Azië die gezien worden als de oerkippen. Uit recent DNA onderzoek blijkt dat van de verschillende rode kamhoendersoorten slechts één Thaise ondersoort van het Bankivahoen de voorouder is van al onze kippenrassen of het nu een Zijdehoen, een Brahma of een Naakthals betreft. Maar over de diverse rassen meer in een volgend blog.
Tekst & foto: Hans Krudde
