Kakelpraat: Kippen in de schijnwerpers!

Elke hen wordt geboren met zo’n 2000 eicellen aan de eierstok die, welles waar in theorie, allemaal kunnen uitgroeien tot een ei. Een geslachtsrijpe hen gaat ovuleren en dus eieren leggen. Tenminste….als er voldoende (dag-)licht is!

Licht stimuleert de hersenklier hypothalamus om hormonen te activeren die de eierstok aanzetten tot het laten rijpen van een eicel tot dooier. De rijpe dooier laat los van de eierstok om vervolgens verder gevormd te worden tot ei. Hoe meer uren licht hoe hoger deze hormonale activiteit en dus hoe groter het aantal eieren. Bij een daglicht lengte van meer dan 14 uur is de eierproductie optimaal, daaronder neemt de productie af en bij een daglengte van minder dan 10 uur stopt bij de meeste hennen de eierproductie.

Na de ruiperiode, waarin de leg meestal stopt omdat de hen haar energie- en eiwitbehoefte benut voor de productie van nieuwe veren, is de daglengte meestal afgenomen tot die kritische grens van 10 uren licht, De productie van eieren komt niet meer op gang. Pas in het voorjaar is er weer voldoende uren daglicht en begint het produceren van eieren weer.

Leghennen op productiebedrijven houden we voor de gek. Ze maken geen ruiperiode door omdat ze onder geconditioneerde omstandigheden worden gehouden. Met kunstlicht en warmte wordt in de stallen de zomerperiode verlengd en komen de hennen dus niet in de rui. Dezelfde gemanipuleerde omstandigheden stimuleren ook de hypothalamus en daarmee de eierproductie die onverminderd doorgaat, ook in de winter.

Onze hobbykippen gunnen we echter de natuurlijke ruiperiode zodat ze, met nieuwe veren en voldoende weerstand, helemaal klaar zijn voor winterse omstandigheden. Dat ze vervolgens niet of nauwelijks eieren leggen nemen we voor lief. Maar voor hen die toch graag weer snel een dagelijks een vers eitje willen eten is er ook zo’n truc om de hennen te bedonderen. Door het voorjaar sneller te laten aanbreken door middel van kunstlicht wordt de hypothalamus weer actiever en komt de eierproductie reeds in de winter op gang.

Op een eenvoudig (LED) lampje op een timer in het nachthok reageren hennen al voldoende. Kippen houden echter niet van plotselinge veranderingen in hun leefomgeving. Om stress te voorkomen bouwen dit kunstlichtregime rustig op. We stellen de timer zo in dat het licht ’s morgens in het hok een uur voor zonsopgang aangaat en vervroegen dit tijdstip elke week met een half uur tot ca 6.00 uur ‘s morgens. Eventueel kan er tevens een lichtklok in de avond ingesteld worden maar de ochtend heeft de voorkeur omdat de kippen ’s avonds bij het plotseling uitschakelen niet de kans krijgen om in alle rust de zitstokken op te zoeken. Tenzij er tevens een lichtdimmer gebruikt kan worden.

Je kiest er dus zelf voor of je jouw kippen wil belazeren omwille van een eitje in de winter.

November 2025, Hans Krudde